Karnatakada Nadigalu in Kannada : ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವಾದ ಕರ್ನಾಟಕವು ತನ್ನ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ, ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುವ ಹಲವಾರು ಮಹತ್ವದ ನದಿಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳೆಂದರೆ ಕೃಷ್ಣಾ, ಕಾವೇರಿ (ಕಾವೇರಿ), ತುಂಗಭದ್ರಾ ಮತ್ತು ಶರಾವತಿ. ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯು ನೆರೆಯ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಮುಖ ನೀರಿನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ ಕಾವೇರಿ ನದಿಯು ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ವ್ಯಾಪಕ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣೆಯ ಉಪನದಿಯಾದ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯು ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ನೀರಿನ ಮೂಲವಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಜಲಪಾತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಜೋಗ್ ಜಲಪಾತಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಶರಾವತಿ ನದಿಯು ತನ್ನ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಈ ನದಿಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ರಾಜ್ಯದ ಜನರಿಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ನದಿಯ ಹೆಸರು | ಉಗಮ ಸ್ಥಳ | ಸಂಗಮ ಸ್ಥಳ | ರಾಜ್ಯದ ಉದ್ದ (ಕಿ.ಮಿ) |
---|---|---|---|
ಕೃಷ್ಣಾ | ಮಹಾಬಲೇಶ್ವರ (ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ) | ಬಂಗಳಕೊಲ್ಲಿ | 483 |
ಕಾವೇರಿ | ತಲಕಾವೇರಿ (ಕೊಡಗು) | ಬಂಗಳಕೊಲ್ಲಿ | 383 |
ತುಂಗಭದ್ರಾ | ಗಂಗಾಮೂಲ (ಚಿಕ್ಕಮಗ ಗಂಗ ಮೂಲಳೂರು) | ಕೃಷ್ಣಾ (ಕಾರ್ನೂಲ್ ಹತ್ತಿರ) | 381 |
ಘಟಪ್ರಭಾ | ಅಂಬೋಳಿ (ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ) | ಕೃಷ್ಣಾ (ಹೆಡಲೂರು ಬಳಿ) | 216 |
ಭೀಮಾ | ಭೀಮಾಶಂಕರ (ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ) | ಕೃಷ್ಣಾ (ಮಲಕಾಪುರ ಬಳಿ) | 298 |
ಮಲಪ್ರಭಾ | ಕಣಕುಂಬಿ (ಬೆಳಗಾವಿ) | ಕೃಷ್ಣಾ (ಕೂಡಲಸಂಗಮ) | 304 |
ಹೇಮಾವತಿ | ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನ ದುರ್ಗ (ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು) | ಕಾವೇರಿ (ಮಂಡ್ಯ) | 245 |
ಕಬಿನಿ | ಕೇರಳದ ವೈರಾಡು | ಕಾವೇರಿ (ಟಿ. ನರಸೀಪುರ್ ಬಳಿ) | 230 |
ಅರ್ಕಾವತಿ | ನಂದಿದುರ್ಗ (ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ) | ಕಾವೇರಿ (ಬೆಂಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆ) | 161 |
ಶಿಂಷಾ | ತಿಪಟೂರು (ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆ) | ಕಾವೇರಿ (ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ ) | 215 |
ಶರಾವತಿ | ಅಂಬುತೀರ್ಥ (ಶಿವಮೊಗ್ಗ) | ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ (ಹೊನ್ನಾವರ ಬಳಿ) | 1285 |
ನೇತ್ರಾವತಿ | ಬಲ್ಲಾಳರಾಯನ ದುರ್ಗ (ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು) | ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ (ಕೊಡಿಯಾಬೈಲ್ ಬಳಿ) | 96 |
ಕಾಳಿ ನದಿ | ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟ (ಡಿಗ್ಗಿ ಘಾಟ್) | ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ (ಕಾರವಳಿ ಬಳಿ) | 184 |
ಗಂಗಾವಳಿ | ಸೋಮೇಶ್ವರ ಕುಂಡ (ಧಾರವಾಡ) | ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ (ಗಂಗಾವಳಿ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿ) | 161 |
ಅಘನಾಶಿನಿ ನದಿ | ಶಂಕರಹೊಂಡ (ಶಿರಸಿ ಹತ್ತಿರ) | ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ | 121 |
ಮಹದಾಯಿ ನದಿ | ಭೀಮಗಢ (ಬೆಳಗಾವಿ) | ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ (ಪಣಜಿ ಬಳಿ) | 35 |
ಉತ್ತರ ಪೆನ್ನಾರ | ನಂದಿದುರ್ಗ (ಚೆನ್ನಕೇಶವ ಬೆಟ್ಟ) | ಬಂಗಾಲಕೊಲ್ಲಿ (ನೆಲ್ಲೂರು ಬಳಿ) | 61 |
ದಕ್ಷಿಣ ಪೆನ್ನಾರ | ನಂದಿದುರ್ಗ ಬೆಟ್ಟ | ಬಂಗಾಲಕೊಲ್ಲಿ (ಕಡ್ಲೂರು ಬಳಿ) | 79 |
ಪಾಲಾರ | ನಂದಿದುರ್ಗ ಬೆಟ್ಟ | ಬಂಗಾಲಕೊಲ್ಲಿ (ಚೆನ್ನೈ ಬಳಿ) | 93 |
ವೇದಾವತಿ | ಬಾಬಾಬುಡನ್ ಗಿರಿ (ಪ.ಘಟ್ಟ) | ತುಂಗಭದ್ರಾ (ಶಿರಗುಪ್ಪ ಬಳಿ) | 293 |